Met een warme lach opent Carina dagelijks de deur van haar spreekkamer. ‘Kom binnen,’ hoort haar patiënt, ‘en vertel, hoe gaat het écht met je?’ Voor veel patiënten voelt het alsof ze tegenover een huisarts zitten, maar Carina is Physician Assistant (PA). Een vrij onbekende functie in de huisartsenzorg die in veel opzichten lijkt op die van een huisarts. “Vanuit mijn zorgachtergrond breng ik mijn eigen specialisme mee en voeg ik iets toe aan de huisartsenzorg.”
Wanneer patiënten bij Fonkelzorg aankloppen met hun zorgvraag, worden ze niet altijd geholpen door de huisarts. Veel patiënten ontmoeten in deze praktijk zorgverleners die als PA werken. De functie is bij Fonkelzorg inmiddels goed ingeburgerd, al is de titel bij patiënten nog heel onbekend. Carina: “Het geeft niet dat mensen de titel niet kennen. Wat telt, is dat patienten zich gehoord voelen en de beste zorg krijgen.”
Een nieuwe richting
Voordat Carina bij Fonkelzorg begon, werkte ze in het ziekenhuis. Eerst op de afdeling hartchirurgie, later op de cardiologie. “Heel gespecialiseerd werk, maar dat was niet meer wat ik wilde,” vertelt ze. “Ik wil dichter bij de mensen staan, midden in het leven. Zorg verlenen die aansluit bij alledaagse problemen.”
Zoals die ene keer, vertelt Carina, dat een patiënt bang was dat hij naar een dermatoloog moest. “Ik zag de spanning op zijn gezicht toen hij binnenkwam. Gelukkig bleek het om een eenvoudige voetschimmel te gaan. Zijn opluchting – dat doet iets met je. Het laat zien hoe kleine momenten een grote impact kunnen hebben. Daar wil ik aan bijdragen.”
Ze herinnert zich ook een patiënt die enige tijd geleden is overleden.“ De huisarts was al geweest om te schouwen. En ik ben de dag erna alsnog even langs geweest om mijn condoleance te betuigen. Dat hoeft niet, maar ik doe het wel. Het zijn juist die kleine gebaren die een verschil maken. Het zijn mensen uit mijn stad. Daar zorg ik voor.”
Innovatie in de huisartszenzorg
Het idee om een PA als Carina in te zetten in de huisartsenpraktijk, kwam voort uit de vooruitziende blik van Sylvana, huisarts en mede-oprichter van Fonkelzorg. “Sylvana is heel open minded,” vertelt Carina. “Zij ziet kansen waar anderen obstakels zien. Voor haar is werken met een PA heel vanzelfsprekend. Dat is super voor mij, want nu kan ik zorg verlenen op een manier die echt bij mij past.”
Bij Fonkelzorg staat taakherschikking hoog op de agenda: het verdelen van taken onder verschillende zorgprofessionals, zoals de PA. Dit biedt oplossingen voor het huisartsentekort en zorgt dat patiënten sneller geholpen worden. Carina: “In ziekenhuizen is deze functie al heel gebruikelijk, maar in de huisartsenzorg begint het de laatste jaren pas echt te groeien. Zij kunnen de huisarts veel werk uit handen nemen.”
In de praktijk betekent dit dat Carina vrijwel alles doet wat een huisarts ook doet. “Behalve schouwen en euthanasie,” licht ze toe. “En natuurlijk kan ik altijd bij de huisarts terecht als ik vragen heb. We hebben veel overleg over patiënten. Dat is heel fijn.” Andersom geldt dat ook, blijkt in de praktijk. De zorgverleners lopen bij elkaar binnen en overleggen casuïstiek, ieder vanuit hun eigen ervaringen, kennis en specialisme. Carina beaamt dat: “Als een huisarts vragen heeft, kan die ook bij mij terecht. Met mijn specialisme kan ik met specifieke vragen ondersteunen. Die wederzijdse ondersteuning is heel fijn.”
Een plek om te groeien
Carina voelt zich thuis bij Fonkelzorg. “Het team is vernieuwend en kijkt naar de toekomst,” zegt ze vrolijk. “Ik voel dat ik hier verschil maak. Soms in grote momenten, en vaak in kleine. Hier voel ik wat zorg écht betekent: midden in het leven, samen met de patiënt.” En dat is precies waar Carina voor staat: zorg met een lach, elke dag weer.
andere aandacht
Wat is er anders aan werken met een PA?
Volgens de laatste cijfers van de NAPA werkten er in 2023 iets meer dan 300 mensen als PA in de huisartsenzorg*. Sylvana Hazenveld, huisarts en mede-oprichter Fonkelzorg: “De mogelijkheden die een PA biedt, worden op dit moment vaak onderschat. Het is een ware toevoeging aan de huisartsenzorg om meer met PA’s te werken. Het helpt bij het verlagen van de werkdruk en ook het vergroten van de kwaliteit.
Voor mij is het heel vanzelfsprekend om naast de huisarts ook een Physican Assistant (PA) zorg te laten bieden aan de patiënt. Net zo goed als dat dat geldt voor een Verpleegkundig Specialist (VS). De PA heeft een HBO-opleiding gehad, met daarna nog een masteropleiding en meerdere jaren werkervaring. Dus naast de medische kennis die zij hebben geleerd, hebben ze ook al veel werkervaring. Dat is een goede basis om in de huisartsenzorg te werken.
Het gaat zelfs verder dan dat: er vindt een belangrijke wisselwerking plaats, want van die werkervaring kunnen wij ook weer leren. Bijvoorbeeld bij cardiologische problemen. Een patiënt met zo’n klacht komt bij mij als huisarts, maar ik overleg regelmatig met (onder andere) Carina, die hierin gespecialiseerd is. Zo kan je van elkaar leren, wat super leuk is. Op deze manier dragen we samen bij aan betere huisartsenzorg.”
* Bron: De Physician Assistant is een aanwinst voor de huisartsenzorg – NAPA